คำขวัญประจำจังหวัดนครราชสีมา

" เมืองหญิงกล้า ผ้าไหมดี หมี่โคราช ปราสาทหิน ดินด่านเกวียน "

ความหมายของตราประจำจังหวัด

เป็นรูปท้าวสุรนารีและซุ้มประตูชุมพล โดยประตูชุมพล คือสัญลักษณ์ของเมืองโบราณแห่งนี้ ซึ่งสร้างขึ้นตั้งแต่สมัยสมเด็จพระนารายณ์ รูปท้าวสุรนารี คือ คุณหญิงโมภริยาพระยาปลัดเมืองนครราชสีมา ผู้ที่สร้างวีรกรรมอันกล้าหาญที่กอบกู้เมืองนครราชสีมาจากกองทัพของเจ้าอนุวงษ์แห่งเวียงจันทร์

ประวัติ

นครราชสีมา หรือโคราช เมืองหน้าด่านสู่ภาคตะวันออกเฉียงเหนือ เป็นชุมชนมาแต่สมัยอดีตโดยอ้างอิงได้จากหลักฐานทางโบราณคดีสมัยก่อนประวัติศาสตร์หลายแห่ง เช่นภาพเขียนสีก่อนประวัติศาสตร์ที่ผนังถ้ำวัดเขาจันทร์งาน อ.สีคิ้ว อายุประมาณ 4000-5000 ปี หรือแหล่งโบราณคดีบ้านปราสาท อ.โนนสูง ค้นพบเครื่องปั้นดินเผาและโครงกระดูก อายุ กว่า 1000 ปี  ชื่อเมืองนครราชสีมา ปรากฎในกฎมณเฑียรบาลครั้งแรกเมื่อ ปี พ.ศ. 1901 รวมทั้งประวัติในการก่อสร้างกำแพงเมืองก็ได้เริ่มต้นสร้างในสมัยสมเด็จพระนารายณ์  ในสมัยโบราณ มีฐานะเป็นเมือง "เจ้าพระยามหานคร" มีอำนาจปกครองหัวเมืองใหญ่น้อยในอีสาน หลายแห่ง มีโบราณสถานสมัยขอมอันใหญ่โตและเป็นเมืองแห่งวีรกรรมอันกล้าหาญของวีรสตรีไทย คือ คุณหญิงโม หรือท้าวสุรนารี ผู้เป็นที่นับถือของชาวเมืองโคราชและประชาชนทั่วประเทศมีลำน้ำสำคัญไหลผ่าน 3 สาย

1.ลำน้ำมูล มีต้นกำเนิดจากเทือกเขาดงพญาเย็น ในท้องที่อำเภอครบุรี ไหลผ่านอำเภอโชคชัย จักราชพิมาย และอำเภอชุมพวง ไหลลงแม่น้ำโขงที่จังหวัดอุบลราชธานี

2.ลำมาศ หรือปลายลำมาศ มีต้นน้ำอันเกิดจากภูเขาดงเร็ก ไหลผ่านอำเภอพิมาย และชุมพวง ไหล รวมกับแม่น้ำมูลที่อำเภอชุมพวง

3.ลำตะคอง ต้นน้ำแห่งนี้เกิดจากอำเภอปากช่อง ไหลผ่านอำเภอสีคิ้ว สูงเนิน อำเภอเมือง อำเภอ โนนสูงไปรวมกับแม่น้ำมูลที่อำเภอจักราช

อาณาเขต

ตั้งอยู่บนที่ราบสูงโคราช ระหว่างเส้นรุ้ง 14-16 องศาเหนือ และเส้นแวงที่ 101-103 องศาตะวันออก ห่างกรุงเทฑฯโดยทางรถยนต์ 255 กิโลเมตรและโดยทางรถไฟ 264 กิโลเมตร มีพื้นที่ทั้งหมด 20,494 ตารางกิโลเมตร หรือ 12,808,728 ไร่ เท่ากับ 12.12 % ของพื้นที่ภาคตะวันออกเฉียงเหมือทั้งภาค  ขนาดของพื้นที่ เป็น 1 ของภาคและเป็นที่ 2 ของประเทศ อาณาเขตติดต่อ

ทิศเหนือ ติดต่อกับ จังหวัดชัยภูมิ และจังหวัดขอนแก่น

ทิศใต้ ติดต่อกับ จังหวัดนครนายก และจังหวัดปราจีนบุรี

ทิศตะวันออก ติดต่อกับจังหวัดบุรีรัมย์

ทิศตะวันตก ติดต่อกับจังหวัดชัยภูมิ จังหวัดสระบุรี และจังหวัดลพบุรี

การปกครอง

แบ่งออกเป็น 26 อำเภอ  6 กิ่งอำเภอ  287 ตำบลและ 3,326 หมู่บ้าน ประชากรประมาณ 2.6 ล้านคน

ลำดับที่	ชื่ออำเภอ	ห่างจากตัวเมือง (ก.ม.)
1	อำเภอเมือง	-
2	อำเภอครบุรี	58
3	อำเภอคง	97
4	อำเภอโนนสูง	37
5	อำเภอประทาย	87
6	อำเภอสีคิ้ว	49
7	อำเภอพิมาย	60
8	อำเภอสูงเนิน	37
9	อำเภอเฉลิมพระเกียรติ	18
10	อำเภอเสิงสาง	89
11	อำเภอด่านขุนทด	60
12	อำเภอบ้านเหลื่อม	118
13	อำเภอโนนแดง	74
14	อำเภอจักราช	43
15	อำเภอโชคชัย	31
16	อำเภอชุมพวง	97
17	อำเภอบัวใหญ่	101
18	อำเภอปักธงชัย	38
19	อำเภอขามทะเลสอ	25
20	อำเภอขามสะแกแสง	47
21	อำเภอปากช่อง	87
22	อำเภอโนนไทย	29
23	อำเภอหนองบุนนาก	51
24	อำเภอแก้งสนามนาง	130
25	อำเภอห้วยแถลง	71
26	อำเภอวังน้ำเขียว	79
27	กิ่งอำเภอเมืองยาง	123
28	กิ่งอำเภอเทพารักษ์	90
29	กิ่งอำเภอลำทะเมนชัย	130
30	กิ่งอำเภอพระทองคำ	37
31	กิ่งอำเภอบัวลาย	116
32	กิ่งอำเภอสีดา	85